W związku z przemianami społeczno-gospodarczymi,
jakie dokonały się w Polsce, Walne Zgromadzenie Stowarzyszenia PAX, 28 maja 1993 r. w Częstochowie podjęło uchwałę o zmianie profilu Stowarzyszenia i przyjęło nazwę:
KATOLICKIE STOWARZYSZENIE „CIVITAS CHRISTIANA”
Od tej pory głównym celem Stowarzyszenia jest kształtowanie rzeczywistości polskiej w oparciu o chrześcijańską koncepcję człowieka i świata zgodnie ze Społeczną Nauką Kościoła Rzymskokatolickiego oraz polską tradycją narodową w szczególności w szczególności:
- obrona życia i godności człowieka, rodziny i narodu oraz troska o duchowe, moralne i materialne środowisko ich życia i rozwoju,
- przygotowanie katolików świeckich do aktywnego i odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu Kościoła, Narodu i Państwa,
- kształtowanie i upowszechnianie chrześcijańskich, patriotycznych i demokratycznych postaw oraz kryteriów oceny rzeczywistości społecznej, gospodarczej i politycznej.
W tym czasie Oddział Miejski Stowarzyszenia PAX w Lesku liczył 52 członków. Wszyscy przyjęli nowe cele oraz zadania i zadeklarowali chęć przynależności do Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”.
Profil pracy leskiego Oddziału nie uległ zmianie, gdyż jego członkowie nie prowadzili zamierzonej przez komunistyczną władzę PRL działalności skierowanej przeciw Kościołowi. Wręcz przeciwnie, w Klubie PAX w Lesku odbywały się imprezy i uroczystości zgodne z polską tradycją narodową i religijną. Popularyzowano książki i filmy, organizowano prelekcje i odczyty o tematyce religijnej oraz pielgrzymki do sanktuariów maryjnych i innych miejsc kultu religijnego. Udzielano pomocy osobom samotnym i potrzebującym, wspierano rodziny wychowujące niepełnosprawne dzieci. Popularyzowano leczenie ziołami i zdrowy tryb życia.
W ramach współpracy ze szkołami, w leskim Klubie PAX odbywały się konkursy recytatorskie poezji religijnej z udziałem młodzieży oraz konkursy rysunkowe dla dzieci o tematyce Wielkanocnej, Bożego Narodzenia oraz z okazji Dnia Matki.
W rocznicę aresztowania Prymasa Polski, zainicjowano konkurs pt. Życie i działalność Prymasa Tysiąclecia kard. Stefana Wyszyńskiego – eliminacje odbywały się w Klubie PAX, finał w Klasztorze w Komańczy.
W Klubie Stowarzyszenia odbywały się próby zespołu śpiewaczego pod kierunkiem pana organisty. Z udziałem zespołu organizowano wieczory kolęd i pieśni patriotycznych.
Początki Stowarzyszenia PAX w Lesku sięgają lat 70. XX wieku, kiedy to pan Ludwik Grzybowski z żoną Marią i kilku innymi mieszkańcami Leska wyjeżdżali na spotkania Stowarzyszenia w Sanoku i czynili starania zmierzające do powołania Oddziału w Lesku.
Pan Ludwik był w tym czasie zasłużonym działaczem w Ruchu Społecznie-Postępowym PAX (w 1977 roku otrzymał dyplom uznania za długoletnią działalność w Ruchu). Był inicjatorem i założycielem Stowarzyszenia w Lesku. Przyczynił się również do powstania Oddziału w Ustrzykach Dolnych. Zabiegał o pozyskanie młodzieży do Stowarzyszenia PAX. Jako inżynier budowlany współpracował również z duchowieństwem – na zlecenie ks. bpa Ignacego Tokarczuka, Metropolity Przemyskiego, projektował nielegalnie kościoły budowane na terenie naszej diecezji.
Z inicjatywy pana Ludwika, 7 czerwca 1980 r, w niewielkim pomieszczeniu (w domu pana Józefa Fala) przy ul. 15. Grudnia (obecnie Unii Brzeskiej), powstał Klub „Słowa Powszechnego”. Prelekcje redaktorów „Słowa Powszechnego” oraz dostępne w Klubie pierwsze książki o tematyce religijnej, cieszyły się dużym zainteresowaniem (28 sierpnia 1980 r. prelekcję wygłosił prof. Adam Boniecki). Dla kobiet zorganizowano kurs gobeliniarski.
Po wprowadzeniu stanu wojennego obowiązywał zakaz zrzeszania się. Na polecenie władz Urzędu Wojewódzkiego w Krośnie, od 19 grudnia 1981 r. do 7 maja 1982 r. Klub pozostawał zamknięty.
Na Zebraniu Konstytucyjnym w dniu 24 maja 1982 r. powołano Oddział Miejski Stowarzyszenia PAX w Lesku. Odział liczył 2 członków i 28 kandydatów. Przewodniczącym został pan Ludwik Grzybowski. 18 września 1982 r. Oddział otrzymał duży lokal przy ul. Świerczewskiego 4 (obecnie ul. Piłsudskiego).
Spotkania odbywały się systematycznie. Słuchano prelekcji o tematyce religijnej i patriotycznej, wyświetlano filmy o tematyce religijnej, czytano Zapiski więzienne ks. Prymasa Stefana Wyszyńskiego, wypożyczano książki religijne, organizowano wystawy prac miejscowych twórców oraz kursy dla kobiet. W okresie kolędowym i wielkanocnym odbywały się tradycyjne spotkania z udziałem gości z województwa i sąsiednich Oddziałów PAX.
3 marca 1986 r. przewodniczący OM PAX w Lesku, wystąpił do władz wojewódzkich i centralnych Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego w obronie nauczycieli szkół średnich – Marii i Stanisława Lelek oraz Władysława Kisiel – zagrożonych zwolnieniem dyscyplinarnym za udział w widowisku Betlejem Polskie Lucjana Rydla, które ówczesne władze uznały za nielegalne. Interwencja pana Jana Dobraczyńskiego spowodowała umorzenie postępowania prowadzonego przeciw nauczycielom przez Kuratorium Oświaty w Krośnie.
Z inicjatywy Stowarzyszenia, dzięki dużemu zaangażowaniu pana Ludwika Grzybowskiego, 15 października 1986 r. powstał w Lesku sklep Veritas.
Co roku członkowie leskiego Oddziału PAX uczestniczyli w Ogólnopolskiej Pielgrzymce Stowarzyszenia PAX na Jasną Górę i odbywali liczne pielgrzymki organizowane we własnym zakresie.
W 1990 roku leski Klub PAX został oceniony jako najlepiej działający na terenie województwa krośnieńskiego. Liczył w tym czasie 48 członków i 22 sympatyków.
Członkowie Stowarzyszenia ubiegali się o mandaty w Radzie Miejskiej. W Klubie PAX organizowano spotkania przedwyborcze z kandydatami na radnych i posłów (w 1991 r. odbyło się spotkanie z panem Stanisławem Zającem).
We współpracy z lekarzem pediatrą, panem Januszem Ciółkowskim, przy leskim szpitalu zorganizowano ośrodek rehabilitacyjny dla dzieci z porażeniem mózgowym oraz Fundację Z pomocą rodzinie. Stowarzyszenie PAX wspierało je finansowo.
W 1992 roku Stowarzyszenie udzieliło również finansowego wsparcia Siostrom Służebniczkom na remont ich zabytkowego domu przy ul. Wincentego Pola w Lesku.
Przemiany społeczno-polityczne, jakie dokonały się w Polsce i zmiana profilu Stowarzyszenia, spowodowały trudną sytuację finansową. Zarząd Oddziału Wojewódzkiego nie dysponował funduszem na dotacje. Zaplanowane w Oddziałach Miejskich imprezy odbywały się w ramach własnych środków. Z braku funduszy upadła Fundacja Z pomocą rodzinie i ośrodek rehabilitacyjny. Nie wznowiono kursu biblijnego.
Pan Ludwik Grzybowski pełnił funkcję przewodniczącego Oddziału do 27 lutego 1995 r. W tym dniu zmarł nagle na zawał serca. Jego obowiązki, do końca kadencji, pełniła pani Zofia Starakiewicz. 12 czerwca 1995 r. funkcję przewodniczącego OM Civitas Christiana w Lesku powierzono pani Marii Grzybowskiej. 14 kwietnia 1997 r. na mocy Dekretu Prymasa Polski księdza kardynała Józefa Glempa organizacja uzyskała status Katolickiego Stowarzyszenia.
10 czerwca 1997 r. członkowie Oddziału Miejskiego w Lesku, wzięli udział we Mszy św. sprawowanej przez Ojca świętego Jana Pawła II na lotnisku w Krośnie.
26 lutego 1998 r. w spotkaniu członków Oddziału leskiego Civitas Christiana uczestniczył przewodniczący Zarządu Głównego Stowarzyszenia pan Ziemowit Gawski. Pozytywnie ocenił pracę Oddziału podkreślając, że status Stowarzyszenia Katolickiego zobowiązuje jego członków do rozwijania pracy formacyjnej, kulturotwórczej, charytatywnej i prorodzinnej, z koniecznością zwrócenia uwagi na młodzież.
5 czerwca 1998 r. powołano w Oddziale Miejskim w Lesku cztery zespoły: biblijny, kulturotwórczy, charytatywny i pielgrzymkowy.
W 20 rocznicę wyboru Papieża Polaka Jana Pawła II, w dniach 13-21 października 1998 r. członkowie KS Civitas Christiana pielgrzymowali na jubileuszowe uroczystości do Rzymu.
Rok 1998 był bardzo bogaty w wydarzenia. Odział Miejski w Lesku liczył w tym czasie 64 członków.
23 stycznia 1999 r. w tradycyjnym spotkaniu opłatkowym, po raz pierwszy wziął udział proboszcz Parafii Lesko ks. Kazimierz Nawrocki.
16 czerwca 1999 r. 48 osób pielgrzymowało na spotkanie z Ojcem świętym Janem Pawłem II w Starym Sączu. Pozostający w Lesku członkowie Stowarzyszenia i ich rodziny, przeżywali pielgrzymkę Papieża Polaka przed telewizorem w lokalu Oddziału.
Z inicjatywy Stowarzyszenia, po długotrwałych staraniach o pozyskanie funduszy, jesienią 1999 r. została odnowiona zabytkowa kapliczka przy ul. Unii Brzeskiej w Lesku.
Pani Maria Grzybowska pełniła funkcję przewodniczącej Oddziału, a siedziba Klubu znajdowała się przy ul. Piłsudskiego 4 w Lesku (dawniej ul. Świerczewskiego). Następnie funkcję tę przejęła pani Romana Myszkal, a siedziba Stowarzyszenia została przeniesiona do sali w Domu Katechetycznym przy parafii w Lesku (ul. Kościuszki 10). Opiekunem duchowym Stowarzyszenia został ks. Mieczysław Bąk, proboszcz Parafii Lesko.
Od tej pory działalność Stowarzyszenia koncentruje się głównie na współpracy z wspólnotami parafialnymi, organizacji okolicznościowych spotkań z okazji Świąt Wielkanocnych i Bożego Narodzenia, uroczystości państwowych (3 Maja, 11 Listopada) oraz pielgrzymek. W pierwsze wtorki miesiąca odbywają się spotkania biblijne.
W 2009 roku, z okazji zbliżającej się 30 rocznicy powstania Stowarzyszenia PAX w Lesku, zrodziła się myśl opracowania Kroniki na podstawie zachowanych dokumentów i fotografii (I tom kroniki obejmuje lata 1980 -1999).
W 2012 roku zapoczątkowano cykl prelekcji poświęconych znanym w leskim środowisku osobom duchownym i świeckim. Pani Alina Lewandowska, polonistka z Gimnazjum w Lesku, przygotowała prelekcję na temat życia i posługi ks. Gracjana Piotrowskiego.
W 2013 r. zaplanowano prelekcję o życiu i pracy pani Marii Lachman długoletniej nauczycielki Liceum Ogólnokształcącego w Lesku, którą przygotowała jej uczennica – emerytowana nauczycielka Zespołu Szkół Rolniczych w Lesku, pani Danuta Paszek.
Także w 2013 r., w związku z 20. rocznicą istnienia Katolickiego Stowarzyszenia Civitas Christiana w Lesku, przygotowano na stronę internetową parafii Lesko informację o początkach i ważniejszych wydarzeniach z działalności Stowarzyszenia.
W chwili obecnej, w gronie Stowarzyszenia, dotkliwie odczuwamy brak osób młodych. Topnieją szeregi coraz starszych członków. Aby Stowarzyszenie Civitas Christiana w Lesku nie wymarło, zapraszamy do naszego grona wszystkich chętnych.
Spotkania odbywają się w każdą środę o godz. 16 00.
Spotkania biblijne w pierwszy wtorek miesiąca – po Mszy św. wieczornej
w Domu Katechetycznym – sala na I piętrze.
Zapraszamy!